Stanowisko IMGW-PIB w sprawie sytuacji meteorologicznej dn. 11-12.08.2017.

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy, który pełni zadania Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej, odnosząc się do opinii i komentarzy na temat działania IMGW-PIB w związku z gwałtownymi burzami, które w nocy z 11 na 12 sierpnia spowodowały duże straty i zniszczenia w wielu częściach kraju w tym,  w szczególności nad terenem województwa pomorskiego oraz kujawsko-pomorskiego, gdzie spowodowały niestety ofiary śmiertelne, przedstawia poniższe stanowisko.  

Ostrzeżenia meteorologiczne o burzach z gradem z 2 stopniem zagrożenia dla województw kujawsko-pomorskiego i pomorskiego zostały wydane w dniu 11 sierpnia tuż przed godziną 14-tą. Ostrzeżenia miały ważność od godziny 21.00 i  o tej porze strefa burz dotarła do południowych granic województwa kujawsko-pomorskiego, przemieszczając się szybko na północny wschód nad województwo pomorskie. Ostrzeżenie 2 stopnia dotyczy burz, którym towarzyszą porywy wiatru do 115 km/godz. lub opady deszczu do 60 mm i grad.  Jest to wiatr, który wg skali prof. H. Lorenc („Współczesne problemy klimatu”), powoduje rozległe zniszczenia (wyrywa drzewa z korzeniami, powoduje poważne uszkodzenia budynków, łamanie wież i słupów energetycznych) oraz stwarza zagrożenie życia. Stopień drugi (na mapach zaznaczany kolorem pomarańczowym) oznacza również, iż niebezpieczne zjawisko w silnym stopniu ogranicza przebywanie i prowadzenie działalności na terenie otwartym. Kryteria ostrzeżeń są dostępne na stronie internetowej Instytutu. W poprzednich dniach dla województw kujawsko-pomorskiego i pomorskiego wydawane były ostrzeżenia z 1 stopniem zagrożenia.  W tym sezonie było to drugie ostrzeżenie o burzach dla województwa pomorskiego z drugim stopniem zagrożenia 

Gwałtowne burze występowały nad obszarem Polski od 10 sierpnia. W skutek działania zjawisk im towarzyszących według ostatnich danych śmierć poniosło 6 osób, kolejne zostały ranne. Analizując straty materialne należy wśród nich wymienić wiatrołomy, uszkodzenia sieci napowietrznych, zalania dróg i nieprzejezdność szlaków komunikacyjnych, podtopienia, oraz znaczne uszkodzenia budynków. We wszystkich prognozach, udzielanych wywiadach, z co najmniej dobowym wyprzedzeniem Instytut informował i ostrzegał przed bardzo gwałtownymi burzami. Należy podkreślić, że nie były to typowe, letnie burze występujące nad Polską. Służby odpowiedzialne za zarządzanie kryzysowe otrzymywały niezbędne informacje zgodnie z ustalonymi zasadami współpracy. Wszystkie informacje opracowywane przez IMGW-PIB były również publikowane na stronie internetowej pogodynka.pl. Ponadto Instytut ściśle współpracuje i aktywnie uczestnicy w Regionalnym Systemie Ostrzegania RSO, który dystrybuuje ostrzeżenia w formie wiadomości SMS. Wystarczy jedynie w telefonie komórkowym pobrać darmową aplikację RSO i zdefiniować rodzaj ostrzeżeń i informacji, który chce się otrzymywać. Warto w tym miejscu podkreślić, że w przypadku takich systemów niezwykle istotna jest reakcja ze strony odbiorców. Ograniczenie ryzyka wynikające z zagrożeń naturalnych jest bowiem możliwe tylko przy udziale wszystkich, których mogą one dotyczyć.    

Warto wspomnieć, że IMGW-PIB jest również, niezależnie od działań statutowych, zaangażowane w uruchamianie systemu świateł ostrzegawczych na Wielkich Jeziorach Mazurskich – ale w tym przypadku specyfika osłony akwenów śródlądowych stwarza warunki do takiego sposobu ostrzegania żeglarzy. 

Na stronie internetowej poza informacjami o aktualnych ostrzeżeniach zamieszczona jest również specjalna zakładka  dotycząca prognozowania, a następnie monitorowania rozwoju burz i towarzyszących im zjawisk (http://pogodynka.pl/prognozaburz). Odnosząc się do prognozowanej sytuacji z 11 sierpnia w tej właśnie zakładce pojawiła się specjalistyczna prognoza groźnych zjawisk konwekcyjnych w formie tekstowej i graficznej zawierająca informację o dużym prawdopodobieństwie wystąpienia gwałtownych burz (superkomórek i linii szkwału) z porywami wiatru powyżej 100 km/h oraz możliwości wystąpienia trąby powietrznej. Reasumując wykorzystywane są różne rozwiązania dotyczące informowania o prognozowanych niebezpiecznych zjawiskach, a w szczególności o burzach. Niezbędna jest jednak adekwatna interakcja i zainteresowanie ze strony odbiorców. 

Warto również podkreślić, że system ostrzeżeń meteorologicznych jest wieloetapowy – od pierwszych informacji zawartych w prognozach pogody, poprzez prognozy niebezpiecznych zjawisk do ostrzeżeń meteorologicznych. System dostosowany jest do struktury organizacyjnej służb odpowiedzialnych za zarządzanie kryzysowe działających w naszym kraju w strukturach podziału administracyjnego. Jeśli zjawisko nie występuje na obszarze całego województwa, ostrzeżenie wydawane jest na mniejsze obszary subregionów, obejmujących swoim zasięgiem kilka powiatów.  

IMGW-PIB świadczy również morską osłonę meteorologiczną, której zasady określone są zagrożeniami występującymi na morzu i mają odrębny system ostrzeżeń meteorologicznych z innymi kryteriami. Dlatego dla polskiej strefy brzegowej zostało 11 sierpnia wydane ostrzeżenie z 3 stopniem zagrożenia, gdyż dotyczyło sztormu powyżej 10 w skali B. 

Prognozy i ostrzeżenia są cały czas monitorowane na podstawie danych dostępnych z sieci pomiarowo-obserwacyjnej, danych radarowych i z systemu detekcji wyładowań atmosferycznych.  Wydawane i publikowane są dodatkowe informacje o panujących warunkach pogodowych. Takie komunikaty wydane były dla obszaru województw kujawsko-pomorskiego o godz. 21:20, potem pomorskiego o godz. 23:09.  

W podsumowaniu należy podkreślić , że zjawiska burzowe są bardzo trudne do prognozowania, nie jest możliwe dokładne ich zlokalizowanie z dużym wyprzedzeniem czasowym. W takich przypadkach na podstawie wyników numerycznych modeli prognoz pogody, które są nieodzownym narzędziem w pracy współczesnego synoptyka, można wskazać obszar najbardziej zagrożony, ale nie ma możliwości wskazania dokładnej lokalizacji. Są to zjawiska bardzo gwałtowne i szybko przemieszczające się. Wszystkie dane radarowe są dostępne na stronie internetowej IMGW-PIB. Od kilku tygodni publikowane są one na nowym podkładzie mapowym dynamicznym. W tym przypadku główną siłą niszczącą był bardzo silny wiatr, którego detekcja jest zdecydowanie trudniejsza.  

IMGW-PIB w pełni wykorzystuje dostępne systemy prognostyczne, systemy detekcji atmosfery i dane z sieci pomiarowo-obserwacyjnej opracowując prognozy, ostrzeżenia i informacje.  Nie mamy jednak bezpośredniego wpływu na decyzje podejmowane przez naszych odbiorców. W konkluzji podkreślamy, że odpowiednie przygotowanie na wystąpienie nadzwyczajnych zagrożeń jest kluczowe dla ograniczenia strat.

Źródło: Informacja prasowa