Chcą, by Solpol został najmłodszym zabytkiem w Polsce

Towarzystwo Upiększania Miasta Wrocławia oraz Fundacja Transformator złożyły wniosek do Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o przyznanie postmodernistycznemu domowi handlowemu Solpol statusu zabytku. Oficjalna procedura właśnie się rozpoczęła, dzięki czemu ma on szansę stać się najmłodszym zabytkiem w Polsce.

fot. Maciej Lulko 

Solpol powstał w 1993 roku, w reprezentacyjnym punkcie Wrocławia - przy ul. Świdnickiej, w pobliżu Rynku. Do dziś budynek ten budzi emocje za sprawą oryginalnego projektu przygotowanego przez architekta Wojciecha Jarząbka. W czasie gdy powstawał, m.in. dzięki swojej kolorowej elewacji, zdecydowanie wyróżniał się na tle miejskiej architektury, zwłaszcza wśród okolicznych kamienic przy ul. Kazimierza Wielkiego. Początek lat 90. był czasem przełomu politycznego i gospodarczego w Polsce, a jednym z wyróżników ulic polskich miast tamtych lat była wszechobecna szarość. Jako pierwszy obiekt, który się jej odważnie przeciwstawił, Solpol stał się symbolem transformacji w stolicy Dolnego Śląska.

W ostatnich latach coraz częściej mówiło się, że właściciel Solpolu planuje wyburzyć budynek. Dlatego Towarzystwo Upiększania Miasta Wrocławia i Fundacja Transformator, chcąc chronić dziedzictwo architektury miasta, złożyli wniosek do Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpisanie Solpolu do rejestru zabytków. Zdaniem sygnatariuszy wniosku w przypadku tego budynku można już mówić – mimo jego stosunkowo młodego wieku – o potrzebie jego ochrony takiej, jaka przysługuje właśnie zabytkom.

- Wartość artystyczna Solpolu, będąca od jego powstania przedmiotem ożywionej debaty, w ostatnich latach staje się coraz szerzej uznawana w środowisku naukowym. Warto podkreślić, że Solpol został uznany przez magazyn "Architektura Murator" za jeden z 25 najlepszych budynków III Rzeczpospolitej, obok takich obiektów jak Centrum Manggha w Krakowie czy Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie - przekonuje Marek Karabon, szef pionu tożsamości w TUMW i jeden z inicjatorów wniosku.

Magazyn "Architektura Murator" w swoim uzasadnieniu wyróżnienia Solpolu zwracał uwagę, że już w trakcie realizacji obiekt stał się celem pielgrzymek architektów, podpatrujących niestandardowe rozwiązania i zastosowanie rzadko spotykanych dotąd materiałów. To np. kolorowe okna w nietypowych kształtach czy liczne szklane elementy. W latach 90. w polskiej architekturze były to rozwiązania nowatorskie, które później na dłuższy czas zadomowiły się w naszym krajobrazie.

Jak dodaje Marek Karabon: -  Solpol to ostatni dom towarowy zaprojektowany wg tradycyjnych XIX-wiecznych wzorców, który zbudowano przy ul. Świdnickiej. Kontynuował on trend domów towarowych jako obiektów reprezentacyjnych, których rangę podkreślała bogata forma architektoniczna. Jako ostatni przedstawiciel tej tradycji kończy on złotą erę ulicy Świdnickiej jako traktu handlowego i ilustruje, bardzo odmienne od obecnego, podejście do kwestii funkcjonalnej obiektów handlowych.


- Patrzenie na Solpol jest jak oglądanie własnych zdjęć z podstawówki. Owszem, mieliśmy wtedy dziwne fryzury i niemodne dziś ubrania, ale nie można się ich wyrzekać i tych zdjęć wyrzucić. To część naszej tożsamości - podsumowuje dr Agata Gabiś, historyk sztuki z Uniwersytetu Wrocławskiego i przedstawicielka Fundacji Transformator.

Do wniosku przychylnie odniósł się Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków, który wszczął już oficjalne postępowanie administracyjne w tej sprawie.