Obowiązki pracodawcy w czasie upałów

piątek, 21.8.2015 09:37 5868 3

Pogoda mocno daje się we znaki nie tylko osobom wypoczywającym na urlopach. Najbardziej w te upalne dni zmiany temperatury odczuwają osoby pracujące. Prawo przewiduje pewne obowiązki pracodawcy, które powinien spełnić w momencie wzrostu temperatury w miejscu pracy. O tym, jak pracodawca powinien zadbać o pracowników i jakie warunki im zapewnić, mówi prawnik Radosz Pawlikowski z wrocławskiej kancelarii Reaktia.

Kiedy temperatura przekracza określone granice…

Pracodawca powinien zastosować się do zasad określonych w przepisach BHP oraz w Kodeksie Pracy. Wynika to z faktu istnienia różnych miejsc odbywania pracy. Czasami nie ma się wpływu na zachowanie korzystnych warunków dla ludzkiego organizmu (jak w przypadku pracy w hucie czy w chłodni), jednak w większości przypadków takie możliwości istnieją.

Mowa tutaj o temperaturach, które mogą panować w pomieszczeniu, w których odbywa się praca. Temperatura powinna być dostosowana do rodzaju wykonywanej pracy, jednak nie niższa niż 14 stopni, a w pomieszczeniach gdzie wykonywana jest praca fizyczna typu lekkiego oraz praca umysłowa min. 18 stopni.

Co powinien zrobić pracodawca?

Z faktu obowiązku pracodawcy co do utrzymania korzystnych warunków w miejscu pracy wynika prawo pracownika do takiego stanu. Zapewnia się go na co najmniej kilka sposobów.

Po pierwsze: woda i napoje

Gdy temperatura przekracza 25 stopni podczas pracy na otwartych przestrzeniach i 28 stopni w zamkniętym pomieszczeniu, masz prawo do bezpłatnego otrzymywania potrzebnej ilości napojów. I nie musi to być tylko woda. Podane napoje mają zaspokajać potrzebę i dobrze nawadniać oraz utrzymywać należyty stan organizmu (poprzez dostarczanie np. soli mineralnych). Ważne, żeby były to napoje zdatne do picia, nieprzegrzane, ze znanego źródła. W przypadku osoby zatrudnionej do pracy na otwartej przestrzeni, gdzie nie ma dostępu do bieżącej wody, pracodawca musi zagwarantować aż 90 litrów wody. Tak duża ilość podyktowana jest tym, że pracownik nie tylko może się tej wody napić, ale w razie potrzeby również schłodzić oraz wykąpać.

Jeśli jednak woda i napoje nie zostaną zapewnione przez pracodawcę po przekroczeniu określonego progu temperatur, może się to dla niego skończyć wysoką grzywną.

Po drugie: rolety i wentylacja

Pracodawca ma obowiązek osłonić miejsce pracownika od nadmiernych promieni słonecznych, m.in. poprzez stosowanie rolet w pomieszczeniach, wiat czy zadaszeń. Coraz częściej zdarza się, że pomieszczenia zamknięte posiadają klimatyzacje czy wentylatory, które je chłodzą. Jest to wygodne rozwiązanie, niemniej pracodawca musi zadbać o czyszczenie i odgrzybianie tego typu urządzeń, ze względu na niedopuszczenie na nienarażanie pracownika na pogorszenie stanu zdrowia czy zachorowanie.

Po trzecie: czas pracy

Umowa o pracę zazwyczaj przewiduje, że pracownik ma pracować przez 8h dziennie. W trakcie upałów czas pracy można jednak skrócić, z tym zastrzeżeniem, że za godziny, kiedy pracownik jest nieobecny, również należy mu się wynagrodzenie. Kwestia ta wynika jedynie z dobrej woli pracodawcy, jednak częste przypadki pokazują, że pracownicy z powodu przeciążenia ze względu na temperaturę odchodzą na chorobowe lub urlop, co skutkuje i tak zmniejszoną produktywnością firmy. Podwyższona temperatura powoduje bowiem zazwyczaj spadek efektywności pracy osoby zatrudnionej, obciążając jego sprawność zarówno psychiczną, jak i fizyczną. Sytuacje te bywają szczególnie ryzykowne przy wykonywaniu prac na wysokościach, wewnątrz urządzeń technicznych czy z niebezpiecznymi urządzeniami i maszynami. Warto przy tym punkcie zaznaczyć jeszcze, że istnieje możliwość wydłużenia czasu przerw w pracy, właśnie ze względu na utrzymanie dobrego stanu fizycznego pracownika.

Obowiązek pracownika

Z powyższego punktu wynika też obowiązek pracownika. Zgodnie z art. 210 §1 kodeksu pracy, pracownik musi samodzielnie podjąć decyzję, czy jego warunki psychiczne i fizyczne są odpowiednie, a więc czy jest w stanie podjąć pracę. Jeśli pracownik czuje się źle, jest mu słabo, ma prawo odmówić pracy na dachu czy z maszyną. Niemniej, pracodawca nie może zmniejszyć wynagrodzenia pracownika, jeśli sam zatrudniony uzna, że praca w danych warunkach jest niezgodna z przepisami BHP lub może zagrażać jego zdrowiu lub życiu.

- Warto zaznaczyć, że pracodawca ma obowiązek zapewnić odpowiednie warunki pracy, zarówno dla pracownika zatrudnionego na umowie o pracę, jak również na umowach cywilnoprawnych, jak umowa zlecenia, o dzieło. Działanie przeciwne jest niezgodne z prawem, a za wypadki przy pracy odpowiedzialność ponosi pracodawca - tłumaczy prawnik Radosz Pawlikowski.

Pamiętamy więc, że jeśli temperatura powoduje, że nie jesteśmy w stanie pracować lub praca zagraża naszemu życiu, warto zgłosić to pracodawcy, który zadecyduje co dalej. A jeśli uzna, że możemy pracować, pamiętajmy o obowiązku pracownika z art. 210 §1 kodeksu pracy, na który zawsze możemy się powołać.