Upał w pracy? Domagaj się swoich praw

Na zewnątrz ponad 30 stopni, a w twojej pracy niewiele mniej? Zalewające nas od kilkunastu dni upały nie pozwalają wam spokojnie pracować?

Pamiętajcie, że gdy temperatura w waszym miejscu pracy przekracza 28 stopni w pomieszczeniu lub 25 stopni na otwartej przestrzeni, pracodawca ma obowiązek zapewnienia wam:

1. Nieodpłatnychy napojów, które będą cały czas dostępne. Co ważne pracodawca nie może wypłacić pracownikowi ekwiwalentu za napój - to pracodawca musi o wodę zadbać. 

2. Wody do celów higienicznych. Określone ilości dla poszczególnych pracowników:

• 120 l – przy pracach w kontakcie z substancjami szkodliwymi, trującymi lub zakaźnymi albo powodującymi silne zabrudzenie pyłami, w tym 90 l w przypadku korzystania z natrysków;
• 90 l – przy pracach brudzących, wykonywanych w wysokiej temperaturze lub wymagających zapewnienia należytej higieny procesów technologicznych, w tym 60 l w przypadku korzystania z natrysków;
• 30 l – przy pracach niewymienionych wyżej (a więc również przy pracy o charakterze biurowym).

3. Pracodawca powinien zapewnić pracownikowi w upały klimatryzację pomieszczeń lub mechaniczną wentylację przestrzeni, czyli wyposażenie miejsca pracy w wiatraki. Dodatkowo na oknach powinny być zamontowane rolety lub żaluzje chroniące przed słońcem. 

4. Specjalnych przywilejów dla osób młodocianych  - pracodawca musi zwolnić je z obowiązku świadczenia pracy w sytuacji, gdy temperatura w pomieszczeniu przekracza 30 stopni, a względna wilgotność powietrza przekracza 65%.

Poza tym art. 210 §4 Kodeksu pracy stanowi, iż pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób. Wśród prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej ustawodawca wymienia m.in.:

• prace kierowców autobusów, pojazdów przewożących materiały niebezpieczne, pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej 16 ton i długości powyżej 12 m, trolejbusów, motorniczych tramwajów,
• prace drużyn trakcyjnych i maszynistów,
• prace przy obsłudze żurawi wieżowych i samojezdnych,
• prace przy obsłudze suwnic,
• prace kontrolerów ruchu,
• prace pilotów, nawigatorów i mechaników lotniczych.

Za czas powstrzymania się od pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej z powodu złego samopoczucia nie należy się jednak wynagrodzenie.

- Kodeksu pracy pozwala, by pracownik powstrzymał się od wykonywania pracy - z zachowaniem prawa do wynagrodzenia - w sytuacji, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia bądź życia pracownika, powiadamiając o tym niezwłocznie swojego przełożonego. Zaznaczyć jednakże koniecznie należy, że by móc zastosować ów przepis, obie wskazane w nim okoliczności muszą wystąpić łącznie: warunki pracy muszą nie spełniać przepisów bhp i jednocześnie musi istnieć bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika! Gdy pracodawca nie zapewni pracownikowi zatrudnionemu na budowie (np. w wykopie, na wysokości, przy obsłudze maszyn budowlanych), w temperaturze 30 st. C, odpowiednio zimnych napojów i pracownik ten poczuje się słabo, będzie odwodniony - jak najbardziej może powstrzymać się od wykonywanej pracy zachowując prawo do wynagrodzenia, gdyż istnieje realne i obiektywne i bezpośrednie zagrożenie utraty zdrowia, a nawet życia (np. upadek z wysokości) i jednocześnie nie zapewniono bezpiecznych warunków pracy, poprzez niedostarczenie wymaganych prawem napojów. Jednakże gdy słabo poczuje się np. pracownik biurowy, który ma w swym pokoju temeraturę 29 st. C., stały dostęp do wody pitnej i możliwość jej schłodzenia, bądź otrzymuje od pracodawcy wodę butelkowaną, ma ograniczone operowanie promieni słonecznych (np. rolety czy żaluzje), to nie zachowuje on prawa do wynagrodzenia za czas powstrzymania się od pracy z powodu "złego samopoczucia", gdyż brak tu jest przesłanki nieprzestrzegania przepisów bądź zasad bhp i ciężko też raczej w pełni obiektywnie wskazać bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia - wyjaśnia Okręgowy Inspektorat Pracy we Wrocławiu. 

Jeżeli pracodawca nie zapewni odpowiednich warunków pracy podczas upałów, może mu grozić kara grzywny w wysokości od tysiąca aż do 30 tysięcy złotych. 

Adriana Boruszewska Doba.pl